One Day Surgery (ODS): การผ่าตัดแบบวันเดียว 

One Day Surgery คือ  หลักการให้การรักษาด้วยการผ่าตัดหรือหัตถการทางการแพทย์ โดยที่ผู้ป่วยสามารถ

เข้ารับการผ่าตัด และกลับไปพักฟื้นต่อที่บ้านภายในวันเดียวกันโดยไม่จำเป็นต้องพักค้างคืนที่โรงพยาบาล 

หัวใจสำคัญของ ODS คือ  การใช้เทคนิคการผ่าตัดที่ทันสมัย เช่น การผ่าตัดแบบส่องกล้อง

(Minimally Invasive Surgery - MIS) การใช้ยาชาและยาสลบชนิดที่ออกฤทธิ์สั้นและมีการฟื้นตัวเร็ว

รวมถึงการจัดการความปวดหลังผ่าตัดที่มีประสิทธิภาพสูง ซึ่งทั้งหมดนี้ช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้อย่างรวดเร็ว

และปลอดภัย 

แนวคิดของการผ่าตัดแบบวันเดียว  เริ่มใช้ในประเทศตะวันตก  แนวคิดนี้ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นในสหรัฐอเมริกาและยุโรป

ในช่วงทศวรรษ 1970-1980 เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนเตียงในโรงพยาบาลและลดค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพสำหรับประเทศไทย

การนำระบบ ODS มาใช้อย่างเป็นรูปธรรมและจริงจัง เริ่มในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา (ประมาณปี พ.ศ. 2561 เป็นต้นไป) โดยได้รับ

การผลักดันอย่างจริงจังจากหน่วยงานสาธารณสุขเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการเตียงในโรงพยาบาล และลด

ระยะเวลารอคอยการผ่าตัดให้กับประชาชน 

การพัฒนา ODS จึงเป็นผลผลิตของการทำงานร่วมกันของทีมสหสาขาวิชาชีพ ทั้งศัลยแพทย์ วิสัญญีแพทย์ และ

พยาบาลวิชาชีพ ที่ต้องมีการวางแผนและการจัดการดูแลผู้ป่วยอย่างเป็นระบบและได้มาตรฐานความปลอดภัย

ประโยชน์ที่ของ One Day Surgery 

•  ความสะดวกสบายและฟื้นตัวเร็ว  :  ผู้ป่วยได้พักฟื้นในสภาพแวดล้อมที่คุ้นเคยที่บ้าน ลดความเครียดและช่วยให้ร่างกายฟื้นตัว

    ได้รวดเร็วยิ่งขึ้น 

•  ลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อในโรงพยาบาล  :  ระยะเวลาที่สั้นลงในการพำนักในโรงพยาบาล หมายถึงความเสี่ยงในการได้รับเชื้อ

    โรคในโรงพยาบาลที่ลดลง 

•  ลดภาระค่าใช้จ่าย  :  ช่วยให้ผู้ป่วยประหยัดค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับการนอนโรงพยาบาล อาทิ ค่าห้องพักและค่าบริการสำหรับผู้ป่วยใน 

• เพิ่มการเข้าถึงบริการ  :  ช่วยให้โรงพยาบาลสามารถหมุนเวียนเตียงและห้องผ่าตัดได้เร็วขึ้น ทำให้ผู้ป่วยรายอื่นสามารถเข้ารับ

    การรักษาได้รวดเร็วตามมา 

ประเภทการผ่าตัดแบบ One Day Surgery ที่ให้บริการ 

การจะเข้ารับบริการ ODS ได้นั้น แพทย์จะพิจารณาจากหลายปัจจัย ทั้งประเภทของโรค ความซับซ้อนของการผ่าตัด สุขภาพ

โดยรวมของผู้ป่วย และความพร้อมในการดูแลตนเองที่บ้าน ได้แก่ : 

• การตัดชิ้นเนื้อเพื่อการวินิฉัยจากอวัยวะใดๆ Tissue Biopsy ไต ตับ เต้านม ต่อมน้ำเหลืองที่คอ 
• การจัดกระดูกให้เข้าที่ Manual Reduction 
• การเจาะตับ Liver Puncture/Liver Aspiration 
• การเจาะช่องเยื่อหุ้มปิด 
• การเจาะเยื่อหุ้มช่องไขสันหลัง 
• การขูดมดลูก 
• การตัดชิ้นเนื้อจากปากมดลูก 
• การรักษา Bartholin Cyst

การเตรียมตัวสำหรับ One Day Surgery 

การเตรียมตัวก่อนเข้ารับการผ่าตัดแบบ OneDaySurgery (ผ่าตัดวันเดียวกลับ) เป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยให้การผ่าตัดปลอดภัย
ฟื้นตัวเร็ว และลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อน โดยสามารถสรุปได้ดังนี้

1.  ก่อนวันผ่าตัด   

ด้านสุขภาพ   
แจ้งแพทย์หากมี โรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดัน หัวใจ หอบหืด หรือมี ประวัติแพ้ยา 
นำ ยาที่ใช้อยู่ประจำ มาให้แพทย์ตรวจดู รวมถึงสมุนไพรหรืออาหารเสริม (บางชนิดต้องหยุดก่อนผ่าตัด เช่น ยาละลายลิ่มเลือด วิตามิน E) 
หากมีไข้ เจ็บคอ ไอ หรือมีแผลติดเชื้อ ควรแจ้งเจ้าหน้าที่ เพราะอาจต้องเลื่อนการผ่าตัด 

ด้านอาหารและเครื่องดื่ม 
งดอาหารและน้ำดื่ม อย่างน้อย 6–8 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด (แพทย์หรือพยาบาลจะระบุเวลาชัดเจน) 
งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และบุหรี่ อย่างน้อย 24 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด 

ด้านเอกสารและการเตรียมตัวทั่วไป 
•  เตรียมบัตรประชาชน  หรือบัตรประกันสุขภาพ 
•  เตรียมญาติหรือผู้ดูแล 1 คน มารับกลับบ้านหลังผ่าตัด 
•  นำของใช้ส่วนตัวเท่าที่จำเป็น เช่น ผ้าเช็ดตัว เสื้อผ้าหลวมๆ รองเท้าแตะ 

---

2. วันที่ผ่าตัด 

•  มาถึงโรงพยาบาล ก่อนเวลานัดอย่างน้อย 1 ชั่วโมง เพื่อทำการลงทะเบียน วัดความดัน ชั่งน้ำหนัก และตรวจสัญญาณชีพ 
•  ถอดของมีค่า เช่น แหวน นาฬิกา เครื่องประดับ คอนแทคเลนส์ ฟันปลอม 
•  พยาบาลจะทำความสะอาดบริเวณที่จะผ่าตัด อาจมีการโกนขนเฉพาะจุด 
•  แพทย์และวิสัญญีแพทย์จะอธิบายขั้นตอนการผ่าตัด และให้ลงนามยินยอมก่อนผ่าตัด 

---

3. หลังผ่าตัด 

•  พักฟื้นในห้องพักฟื้นจนกว่าสัญญาณชีพปกติ ไม่มีอาการคลื่นไส้ เวียนหัว หรือเลือดออก 
•  พยาบาลจะให้คำแนะนำเรื่องการดูแลแผล การใช้ยา และนัดติดตามผล 
•  ห้ามขับรถหรือทำงานที่ต้องใช้สมาธิในวันเดียวกัน ควรให้ญาติพากลับบ้าน 
•  หากมีอาการผิดปกติ เช่น เลือดออกมาก ปวดแผลมาก มีไข้ ให้รีบกลับมาพบแพทย์ทันที 

---

คำถามที่พบบ่อย (FAQ) 

1. One Day Surgery คืออะไร ? 
ตอบ คือการผ่าตัดที่ผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้ภายในวันเดียว โดยไม่ต้องนอนพักในโรงพยาบาลข้ามคืน เช่น ผ่าตัดไส้ติ่ง
          ผ่าตัดนิ้วล็อก, ผ่าตัดต้อกระจก, ตัดชิ้นเนื้อ, หรือผ่าตัดริดสีดวงบางประเภท

2. การผ่าตัดแบบนี้ปลอดภัยไหม ? 
ตอบ ปลอดภัยเทียบเท่าการผ่าตัดทั่วไป เพราะมีแพทย์เฉพาะทาง วิสัญญีแพทย์ และทีมพยาบาลคอยดูแลก่อน–ระหว่าง–หลังผ่าตัด
          อย่างใกล้ชิด และมีการคัดกรองผู้ป่วยที่เหมาะสมก่อนเสมอ  

3. ใครบ้างที่เหมาะกับการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ ? 
ตอบ เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีสุขภาพทั่วไปแข็งแรง อายุไม่มาก ไม่มีโรคประจำตัวรุนแรง เช่น หัวใจหรือปอด และการผ่าตัด
         ไม่ซับซ้อน ใช้เวลาสั้น 

4. ต้องงดน้ำงดอาหารไหม ? 
ตอบ ต้องงดอาหารและเครื่องดื่มทุกชนิดอย่างน้อย 6–8 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด เพื่อป้องกันการสำลักระหว่างให้ยาสลบหรือยาชา 

5. ใช้ยาสลบหรือยาชาเฉพาะที่ ? 
ตอบ ขึ้นอยู่กับชนิดของการผ่าตัด 

6.หลังผ่าตัดต้องนอนพักกี่ชั่วโมง ? 

ตอบ โดยทั่วไปจะพักฟื้นประมาณ 2–4 ชั่วโมง เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีอาการคลื่นไส้ หน้ามืด หรือเลือดออกจากแผล ก่อนกลับบ้าน 

• การผ่าตัดเล็ก →มักใช้ยาชาเฉพาะที่ 
• การผ่าตัดใหญ่เล็กน้อย →อาจใช้ยาชาหรือยานอนหลับอ่อนๆ 
• วิสัญญีแพทย์จะเป็นผู้ประเมินและอธิบายก่อนผ่าตัดทุกครั้ง 

7. ต้องมีคนมารับกลับไหม ? 
ตอบ ควรมีญาติหรือเพื่อนมารับกลับ เพราะหลังผ่าตัดอาจมีผลจากยา ทำให้มึนงงหรืออ่อนแรงชั่วคราว ไม่ควรขับรถเอง 

8. หลังกลับบ้านต้องดูแลอย่างไร ? 
ตอบ ทำตามคำแนะนำแพทย์ เช่น  รักษาความสะอาดแผล   รับประทานยาตามแพทย์สั่ง   
          หลีกเลี่ยงกิจกรรมหนัก  มาพบแพทย์ตามนัด 

9. มีโอกาสต้องนอนโรงพยาบาลไหม ? 
ตอบ ในบางกรณี หากมีภาวะแทรกซ้อน เช่น เลือดออกมาก เจ็บปวดมาก หรือดมยาแล้วมีอาการผิดปกติ แพทย์อาจให้พักค้าง
          เพื่อดูอาการเพิ่มเติม 

10.ใช้สิทธิประกันได้หรือไม่ ? 
ตอบ ส่วนใหญ่ สามารถใช้สิทธิ์ได้ ทั้งประกันสังคม ประกันสุขภาพเอกชน หรือข้าราชการ ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขของแต่ละสิทธิ์
         ควรสอบถามก่อนเข้ารับบริการ 

11.One Day Surgery ต้องทำ Pre-authorization หรือไม่? 

ตอบ สามารถทำ pre-authorization หรือ ไม่ทำ pre-authorization ก็ได้